Alt sırtta, özellikle oturma ya da kalkma gibi basit hareketlerde ortaya çıkan keskin ya da zonklayıcı ağrılar, sıkça ihmal edilir. Ancak bu belirtiler, koksidini (kuyruk sokumu iltihabı) olarak bilinen spesifik bir sorunu işaret ediyor olabilir. Fiziksel terapi yaklaşımı önemli olduğundan, fizyoterapist eşliğinde doğru değerlendirme yapmak büyük fayda sağlar.
Koksidini Nedir ve Neden Olur?
- Kuyruk sokumu (koksiks); sakrum altında yer alan, vücut ağırlığını destekleyen küçük kemiksidir.
- Koksidini, bu bölgedeki bursa keselerinin iltihaplanması, saglama yapıya doğrudan baskı veya travma sonucu oluşur.
- Oturma esnasında ağrı artabilir; kadınlarda adet dönemi veya doğum sonrası daha sık görülür.
Yaygın tetikleyiciler:
- Düşme gibi doğrudan travmalar
- Sürekli sert zeminlerde oturma (örneğin bisiklet, ata binme)
- Doğum, hormonal değişiklikler
- Terapi gerektiren kronik tekrarlı travmalar
Ağrı tipi; donuk, keseleyen ya da batıcı olabilir ve günlerce ya da aylarca sürebilir.
Bursit ile Koksidini Arasındaki Fark
Bazı alt sırt ağrıları lomber fıtık veya disk dejenerasyonu gibi nedenlerden yansımalı olabilir. Bu nedenle ayrıntılı değerlendirme gerekir. Fizyoterapist, palpe ve fiziksel testlerle ağrının kaynağını tespit eder.
Fizyoterapi Yaklaşımı: Ne Nasıl Uygulanır?
1. Duruş Eğitimi ve Oturma Düzenleme
- Vücut ağırlığının kuyruk sokumundan değil, iskiyal tüberozitelere ve uyluklara aktarılması için doğru oturma postürü öğretilir.
- Koksigeal yastık gibi özel desteklerle uzun süreli oturmada ağrı azaltılabilir.
2. Mobilizasyon ve Manipülasyon
- Kuyruk sokumu ve sacro-koksigeal eklem mobilizasyon teknikleriyle hareket açıklığı artırılır.
- Manuel manipulasyon uygulanarak eklem hizalanması yeniden düzenlenebilir.
3. Pelvik Taban Gevşetme Teknikleri
- Özellikle idrar ya da dışkılama sırasında ağrı yaşayanlara yönelik pelvik taban gevşemesi (ters Kegel egzersizi) öğretilir.
- Pelvik kas gevşemesi kuyruk sokumu pozisyonunu iyileştirebilir.
4. Masaj ve Yumuşak Doku Çalışmaları
- Gergin pelvik taban kaslarına masaj uygulanarak eklemlerdeki yük azalır.
- Bu teknik, ağrıyı hafifletmeye ve hareket kabiliyetini artırmaya yardımcı olur.
Sık Sorulan Sorular (S.S.S.)
1. Koksidini ne kadar süre içinde düzelir?
Erken dönemde terapiye başlandıysa, birkaç hafta içinde belirgin rahatlama görülebilir. Terapi süresi semptomun şiddetine göre değişebilir.
2. Oturma yastığı kullanmak yeterli mi?
Yastık ağrıyı azaltabilir ancak uzun vadede duruş eğitimi, güçlendirme ve kas dengesini sağlamak gerekir.
3. Terapi ağrıyı artırır mı?
Hayır. Egzersizler 1–2/10 düzeyinde hafif ağrı hissi dahilinde, güvenli şekilde ilerletilir.
4. Egzersize ne zaman başlanır?
Akut ağrı azaldığında, hafif germe ve mobilizasyon çalışmalarıyla güvenli geçiş yapılabilir.
5. Neden fiziksel terapi tercih edilmeli?
Fizyoterapi, sadece ağrıyı geçici yatıştırmaz; altta yatan disfonksiyonu düzeltir, günlük yaşam fonksiyonlarını yeniden kurar ve tekrarını önler.